Rusça fiiller zordur. Her aşamada karşınıza yeni zorluklar çıkarır. Bu yazımda, bulunduğunuz aşamaya bağlı olarak fiilleri etkin ve verimli çalışmak için önerilerimi bulacaksınız. Aşamaları TORFL sınavı seviyesine paralel olarak belirledim. Yazı biraz uzun olduğu için iki bölüm halinde yayınlıyorum.
Genel Öneriler
Bunu daha önceki yazılarımda da tekrar ettim, dilin belli bir unsurunda, diğer unsurlarından bağımsız olarak ilerlemeniz mümkün olmaz. O yüzden fiillerle ilgili çalışmalarınız, diğer çalışmalarınızla paralel ilerlemeli. İstisnası çok olan bir konu olduğu için de fiil kullanımlarıyla ne kadar çok karşılaşırsanız, bu istisnalar o kadar yerleşir ve kolaylaşır. Burada önereceğim fiillere özel çalışmalar yanında okumak, yazmak, konuşmak gene çok önemlidir.
Rusçada fiillerle ilgili kurallar karmaşıktır. Bazılarının Türkçede ve benim bildiğim diğer dil olan İngilizcede tam karşılığı yoktur. Bu da ilave karmaşıklık yaratır. Bu nedenle, bazı konuları kavramakta zorlanmanız çok normaldir. Bunları, anlayıncaya kadar ısrarla üzerinde durun, öğretmenlerinize ve arkadaşlarınıza sorun.
TORFL Temel ve Orta (ТРКИ ТЕУ - ТБУ) Seviyede Fiiller
Bu aşamada öncelikle fiil çekimleri ve zamanlar öğrenilir. Ardından tamamlanmış tamamlanmamış fiiller konusu gelir. (Bazı kaynaklarda tamamlanmamış – tamamlanmış, sürekli – süreksiz olarak geçmektedir.) Hareket fiillerine de giriş yapılır.
Rusçada fiil çekimleri biraz zordur. Geçmiş zaman çekimi kolay bir zamandır. Tamamlanmamış fiiller için gelecek zaman da kolaydır. Ama tamamlanmamış fiiller için şimdiki zaman ve tamamlanmış fiiller için gelecek zaman istisnalar yüzünden biraz karmaşık olabilir. Tamamlanmamış – tamamlanmış fiil çiftleri ve bunların çekimleri için iki tane kaynak kitap önerebilirim. Türkçede ‘Rusçada Fiil Çekimleri El Kitabı’ var. Yazarı ЭШ Калжанова. Multilingual Yabancı Dil Yayınları tarafından 2007’de İstanbul’da basılmış. Bu kitaba kitapçılarda rastlıyorum. İkinci önerebileceğim kitap, İngilizce ‘501 Russian Verbs’. Yazarı Thomas R. Beyer, Jr. Barron’s Educational Series, Inc. tarafından 2001’de ABD’de basılmış. Bunu ben Amazon’dan almıştım. Bir iki kere de Ankara’da Dost’ta gördüm. Bence her iki kitap da gayet iyi. İkincisinin sayfa tasarımı, biraz daha kolay çalışılacak şekilde, bir de fiillerle birlikte en yaygın kullanılan edat ve isim çekimlerini (padej, падеж) de veriyor. İlki de tabii Türkçe ve diğerine göre çok daha kolay taşınabilir boyutlarda.
Bu aşamada rastladığınız tamamlanmamış-tamamlanmış fiil çiftlerini ve bunların çekimlerini yazmak için ayrı, küçük bir defter tutmanızı öneririm. Her yeni fiille karşılaştığınızda bunları, çekimi düzensizse çekimleriyle beraber bu deftere yazın ve bu defterdeki fiilleri düzenli olarak tekrar edin. Fiilleri, mümkün olduğu kadar tamamlanmamış – tamamlamış çiftler olarak öğrenin. Bu çiftleri kolay ezberlemek için daima tamamlanmamış – tamamlanmış sırasıyla kaydedin ve tekrar edin.
Bu aşamada tamamlanmamış – tamamlanmış fiilleri kavramak da zordur. Bu kavram, dilimizde tam karşılığı olan bir kavram değil. Bu yüzden çok egzersiz iyi bir fikir olacaktır. Onun için de ‘Russian in Exercises’ kitabının ‘Verb Aspects’ başlığı altındaki egzersizlerini öneririm.
Hareket fiilleri de, gene anlaşılması zor olabilecek bir konudur. Önekler ilk olarak, işin içine girmeye başlar. Bunları, mümkün olduğu kadar şemalarla çalışın, hareketin cinsini ve yönünü gösteren şekiller çizin. Ayrıca, gene ‘Russian in Exercises’ kitabından ‘Verbs of Motion’ ve Prefixed Verbs of Motion’ bölümlerindeki egzersizleri öneririm.
Yukarıdakiler dışındaki konular için egzersiz olarak ‘Russian in Exercises’dan birinci ve ikinci bölümdeki diğer egzersizleri yapabilirsiniz.
Fotoğraf: Aslıhan
Yayın Tarihi: 24.Kasım.2010, Çarşamba
Güncelleme: Bu yazının devamını 26.Kasım.2010'da yayınladım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.